خطرناک ترين پيامد جنگ در خليج فارس
منبع: روز آنلاين
نگاه واشنگتن پست - دوشنبه 23 بهمن
آنتوني شديد
کويت بخاطر جنگ با عراق در سال 1991 هم که شده کمتر روي آمريکا را زمين ميزند. اما به گفته مقامات آمريکايي و تحليلگران کويتي، اين کشور در ماه اکتبر 2006 از اعزام سه ناظر براي مانور دريايي در خليج فارس به رهبري آمريکا شانه خالي کرد: "کويتي ها مراقبند ايراني ها را سر لج نيندازند."
چهار سال بعد از حمله آمريکا به عراق، اين کشور خود را با موجي از فرقه گرايي مذهبي روبرو مي بينند که بسياري آمريکا را مسئول آن مي دانند.
تصرف زمين هاي ازدست داده
ايران روابط خود با گروه هاي اسلامگراي فلسطيني را گسترش داده و به آنها کمکهاي مالي اي ميکند که قبلا ازطرف کشورهاي عرب خليج فارس مي شد. ايران همچنين در لبنان و عراق، به عواملش کمک هاي مالي، تسليحاتي و عقيدتي مي کند و به زورآزمايي با آمريکا ميپردازد.
خالد الدخيل نويسنده و استاد دانشگاه در عربستان مي گويد: "آمريکا مقصر اصلي افزايش نفوذ ايران در خاورميانه است. اما اين نفوذ بيشتر نشانگر شکست سياست هاي آمريکا و متحدان عرب آن در منطقه است، تا تغيير واقعي در ظرفيت هاي اقتصادي و سياسي ايران."
در چنين شرايطي آمريکا مواضع شديدتري نسبت به ايران اتخاذ کرده است. رئيس جمهور بوش از برنامه پنتاگون براي کشتن و دستگيري عوامل ايران در عراق دفاع مي کند. معاون او چني، در مصاحبه با نيوزويک گفته است اعزام ناو هواپيمابر دوم به خليج فارس براي ارسال اين پيام به منطقه بوده که آمريکا "در حال همکاري با متحدان خود و سازمانهاي بين المللي براي برخورد با تهديد ايران است". مقامات ايراني- که دل و جرات گرفته اند ولي از همسايگان اتمي خود، اسرائيل و پاکستان و حضور آمريکا در خليج فارس، عراق و افغانستان دل نگرانند- اخطار کرده اند که حمله آمريکا به تاسيسات خود را بدون پاسخ نخواهند گذاشت.
نجفعلي ميرزايي، ديپلمات سابق ايران در بيروت و رئيس بخش مطالعات ايراني-عرب سازمان گفتگوي تمدنها، گفت: "هواداران ايران در همه جا هستند- در عراق، در افغانستان- و در همه جا حضور دارند. در صورتي که جنگي به ايران تحميل شود، سربازان آمريکايي گروگانهاي ما خواهند بود. آنها در واقع در چنگ ما هستند. در صورت جنگ، ايران لطمه خواهد ديد، اما آمريکا صدمه بيشتري مي بيند."
شکاف عميق
با جدي تر شدن اين مبارزه، مردمان بسياري در کشورهاي عربي خود را در حاشيه مي بينند. آنها بيشتر نگران شديد شدن تنش ميان مسلمانان سني و شيعه در سراسر خاورميانه هستند؛ حتي عده اي آمريکا را متهم مي کنند که براي مقابله با ايران به اين تنش دامن مي زند. طلال سلمان، سردبير روزنامه السفير در لبنان، مي گويد: "آمريکا براي توجيه شکست خود در عراق نيازمند دشمن تراشي است تا ما از گرگ بترسيم و براي حفاظت خود ناوگان خارجي را بياوريم تا زمين، دريا و هواي ما را اشغال کند."
اختلاف ايران با همسايگان عرب و سني اش صدها سال است که سابقه دارد، اما همچون ديگر مناقشات جديد در خاورميانه، اين اختلافات نيز آغشته به سياست و منافع اقتصادي است. ايران به خودي خود احساس قدرت مي کند، زيرا اولا حمله آمريکا به افغانستان طالبان را سرنگون کرد که در دهه 1990 چيزي نمانده بود با ايران وارد جنگ شود، و ثانيا آمريکايي ها صدام حسين را ساقط کردند که ايران به مدت هشت سال با او جنگيد. فرمانروايان عرب متحد با آمريکا هشدار مي دهند و از آن جمله پادشاه اردن در سال 2005 از هلال شيعه با نگراني ياد کرد که از ايران شروع و به اکثريت شيعه عراق و لبنان کشيده مي شود که شيعيان بزرگترين جامعه را در آنها تشکيل مي دهند.
وابستگي سياسي
حسني مبارک رئيس جمهور مصر اعلام کرد که شيعيان در کشورهاي عربي بيشتر طرفدار ايران هستند تا کشورهاي متبوع خودشان. و ملک عبدالله پادشاه عربستان در يک مصاحبه بي سابقه، بدون نام بردن از ايران، گفت اين کشور قصد دارد عربهاي سني را به کيش شيعه بکشاند. او اما به روزنامه کويتي السياسه گفت: "اکثريت مسلمانان سني هرگز دين خود را تغيير نخواهند داد." ايران در حال گسترش نفوذ خود در سراسر منطقه است: احزاب تبعيدي شيعه عراق و شبه نظاميان آنها، حزب الله لبنان و جنبش بي پول حماس در فلسطين. عبدالله الشيجي، استاد علوم سياسي و رئيس گروه مطالعات آمريکايي در دانشگاه کويت مي گويد: "من با سياست ايران موافق نيستم، اما به آانها حق ميدهم. بايد قبول کنيم که آنها مي دانند چه مي خواهند و با برنامه ريزي از فرصت ها استفاده مي کنند."
در جنوب بيروت بر روي پلي که در حملات هوايي اسرائيل خراب شده اين شعار به چشم مي خورد: "دشمن صهيونيستي خراب مي کند و جمهوري اسلامي ايران مي سازد". حتي قبل از پايان جنگ 33 روزه، ايران مبلغ 150 ميليون دلار براي بازسازي اهدا کرد.
در عراق نيز ايران موشک هايي را به شبه نظاميان شيعه مي دهد که قادر به نفوذ در زره خودروهاي آمريکايي هستند. يکي از فرماندهان جيش مهدي گفت هرچقدر هم از ايران بدش بيايد، اما از تحويل 50 موشک انداز در بصره استقبال مي کند.
دامنه حضور ايران در جهان عرب و بالا گرفتن فرقه گرايي ناشي از نفوذ ايران، باعث نگراني عربهايي مي شود که در عين حال از افزايش تنش بين آمريکا و ايران هراسان هستند.
تنگه هرمز
عباس بلورفروشان رئيس انجمن بازرگانان ايراني مي گويد: "اگر ايران بمباران شود بي ترديد پاسخ خواهد داد. آنها بيکار نخواهند نشست ولي اينکه چکار خواهند کرد روشن نيست."
نجفعلي ميرزايي در پاسخ مي گويد: "نتيجه آن فاجعه بار خواهد بود." او پاسخ هاي احتمالي ايران را اين گونه برمي شمارد: بستن تنگه هرمز که 20 درصد نفت جهان از آن عبور مي کند، تلافي جويي در عراق، افغانستان و حتي در لبنان و حمله به هدف هاي آمريکايي در خليج فارس. او مي گويد: "ايراني ها هميشه اين سياست را داشته اند و بارها گفته اند که خليج فارس يا براي همه امن است و يا براي هيچکس امن نيست."
براي مبارزه با نفوذ ايران، آمريکا سعي در تشکيل جبهه اي از متحدان عرب ميانه رو دارد: مصر، اردن، عربستان و کشورهاي حاشيه خليج فارس. در نوامبر 2006 نخست وزير اسرائيل اهود المرت گفت سعي خواهد کرد براي ايجاد يک بلوک ضد ايراني، ارتباطات خود با اين کشورها را گسترش دهد، کشورهايي که بعضي از آنها هنوز اسرائيل را به رسميت نمي شناسند.
اما اييال زيسر با احتياط مي گويد: "اين کشورها چندان قدرتمند نيستند و خود مشکلاتي دارند. تهديد ايران ممکن است آنها را به هم نزديک کند، اما هرگونه اتحاد حاصل از اين نزديکي فقط ماهيتي دفاعي داشته و چهره خاورميانه را تغيير نخواهد داد."
با اين حال جهان عرب از قدرت گيري ايران احساس خطر مي کند. دخيل، نويسنده سعودي مي گويد: "هم اکنون جنگ داخلي فرقه اي در عراق باعث پررنگ شدن خطوط فرقه اي در تمامي منطقه شده است. اين مهمترين و خطرناکترين پيامد جنگ آمريکا در عراق است."
چهار سال بعد از حمله آمريکا به عراق، اين کشور خود را با موجي از فرقه گرايي مذهبي روبرو مي بينند که بسياري آمريکا را مسئول آن مي دانند.
تصرف زمين هاي ازدست داده
ايران روابط خود با گروه هاي اسلامگراي فلسطيني را گسترش داده و به آنها کمکهاي مالي اي ميکند که قبلا ازطرف کشورهاي عرب خليج فارس مي شد. ايران همچنين در لبنان و عراق، به عواملش کمک هاي مالي، تسليحاتي و عقيدتي مي کند و به زورآزمايي با آمريکا ميپردازد.
خالد الدخيل نويسنده و استاد دانشگاه در عربستان مي گويد: "آمريکا مقصر اصلي افزايش نفوذ ايران در خاورميانه است. اما اين نفوذ بيشتر نشانگر شکست سياست هاي آمريکا و متحدان عرب آن در منطقه است، تا تغيير واقعي در ظرفيت هاي اقتصادي و سياسي ايران."
در چنين شرايطي آمريکا مواضع شديدتري نسبت به ايران اتخاذ کرده است. رئيس جمهور بوش از برنامه پنتاگون براي کشتن و دستگيري عوامل ايران در عراق دفاع مي کند. معاون او چني، در مصاحبه با نيوزويک گفته است اعزام ناو هواپيمابر دوم به خليج فارس براي ارسال اين پيام به منطقه بوده که آمريکا "در حال همکاري با متحدان خود و سازمانهاي بين المللي براي برخورد با تهديد ايران است". مقامات ايراني- که دل و جرات گرفته اند ولي از همسايگان اتمي خود، اسرائيل و پاکستان و حضور آمريکا در خليج فارس، عراق و افغانستان دل نگرانند- اخطار کرده اند که حمله آمريکا به تاسيسات خود را بدون پاسخ نخواهند گذاشت.
نجفعلي ميرزايي، ديپلمات سابق ايران در بيروت و رئيس بخش مطالعات ايراني-عرب سازمان گفتگوي تمدنها، گفت: "هواداران ايران در همه جا هستند- در عراق، در افغانستان- و در همه جا حضور دارند. در صورتي که جنگي به ايران تحميل شود، سربازان آمريکايي گروگانهاي ما خواهند بود. آنها در واقع در چنگ ما هستند. در صورت جنگ، ايران لطمه خواهد ديد، اما آمريکا صدمه بيشتري مي بيند."
شکاف عميق
با جدي تر شدن اين مبارزه، مردمان بسياري در کشورهاي عربي خود را در حاشيه مي بينند. آنها بيشتر نگران شديد شدن تنش ميان مسلمانان سني و شيعه در سراسر خاورميانه هستند؛ حتي عده اي آمريکا را متهم مي کنند که براي مقابله با ايران به اين تنش دامن مي زند. طلال سلمان، سردبير روزنامه السفير در لبنان، مي گويد: "آمريکا براي توجيه شکست خود در عراق نيازمند دشمن تراشي است تا ما از گرگ بترسيم و براي حفاظت خود ناوگان خارجي را بياوريم تا زمين، دريا و هواي ما را اشغال کند."
اختلاف ايران با همسايگان عرب و سني اش صدها سال است که سابقه دارد، اما همچون ديگر مناقشات جديد در خاورميانه، اين اختلافات نيز آغشته به سياست و منافع اقتصادي است. ايران به خودي خود احساس قدرت مي کند، زيرا اولا حمله آمريکا به افغانستان طالبان را سرنگون کرد که در دهه 1990 چيزي نمانده بود با ايران وارد جنگ شود، و ثانيا آمريکايي ها صدام حسين را ساقط کردند که ايران به مدت هشت سال با او جنگيد. فرمانروايان عرب متحد با آمريکا هشدار مي دهند و از آن جمله پادشاه اردن در سال 2005 از هلال شيعه با نگراني ياد کرد که از ايران شروع و به اکثريت شيعه عراق و لبنان کشيده مي شود که شيعيان بزرگترين جامعه را در آنها تشکيل مي دهند.
وابستگي سياسي
حسني مبارک رئيس جمهور مصر اعلام کرد که شيعيان در کشورهاي عربي بيشتر طرفدار ايران هستند تا کشورهاي متبوع خودشان. و ملک عبدالله پادشاه عربستان در يک مصاحبه بي سابقه، بدون نام بردن از ايران، گفت اين کشور قصد دارد عربهاي سني را به کيش شيعه بکشاند. او اما به روزنامه کويتي السياسه گفت: "اکثريت مسلمانان سني هرگز دين خود را تغيير نخواهند داد." ايران در حال گسترش نفوذ خود در سراسر منطقه است: احزاب تبعيدي شيعه عراق و شبه نظاميان آنها، حزب الله لبنان و جنبش بي پول حماس در فلسطين. عبدالله الشيجي، استاد علوم سياسي و رئيس گروه مطالعات آمريکايي در دانشگاه کويت مي گويد: "من با سياست ايران موافق نيستم، اما به آانها حق ميدهم. بايد قبول کنيم که آنها مي دانند چه مي خواهند و با برنامه ريزي از فرصت ها استفاده مي کنند."
در جنوب بيروت بر روي پلي که در حملات هوايي اسرائيل خراب شده اين شعار به چشم مي خورد: "دشمن صهيونيستي خراب مي کند و جمهوري اسلامي ايران مي سازد". حتي قبل از پايان جنگ 33 روزه، ايران مبلغ 150 ميليون دلار براي بازسازي اهدا کرد.
در عراق نيز ايران موشک هايي را به شبه نظاميان شيعه مي دهد که قادر به نفوذ در زره خودروهاي آمريکايي هستند. يکي از فرماندهان جيش مهدي گفت هرچقدر هم از ايران بدش بيايد، اما از تحويل 50 موشک انداز در بصره استقبال مي کند.
دامنه حضور ايران در جهان عرب و بالا گرفتن فرقه گرايي ناشي از نفوذ ايران، باعث نگراني عربهايي مي شود که در عين حال از افزايش تنش بين آمريکا و ايران هراسان هستند.
تنگه هرمز
عباس بلورفروشان رئيس انجمن بازرگانان ايراني مي گويد: "اگر ايران بمباران شود بي ترديد پاسخ خواهد داد. آنها بيکار نخواهند نشست ولي اينکه چکار خواهند کرد روشن نيست."
نجفعلي ميرزايي در پاسخ مي گويد: "نتيجه آن فاجعه بار خواهد بود." او پاسخ هاي احتمالي ايران را اين گونه برمي شمارد: بستن تنگه هرمز که 20 درصد نفت جهان از آن عبور مي کند، تلافي جويي در عراق، افغانستان و حتي در لبنان و حمله به هدف هاي آمريکايي در خليج فارس. او مي گويد: "ايراني ها هميشه اين سياست را داشته اند و بارها گفته اند که خليج فارس يا براي همه امن است و يا براي هيچکس امن نيست."
براي مبارزه با نفوذ ايران، آمريکا سعي در تشکيل جبهه اي از متحدان عرب ميانه رو دارد: مصر، اردن، عربستان و کشورهاي حاشيه خليج فارس. در نوامبر 2006 نخست وزير اسرائيل اهود المرت گفت سعي خواهد کرد براي ايجاد يک بلوک ضد ايراني، ارتباطات خود با اين کشورها را گسترش دهد، کشورهايي که بعضي از آنها هنوز اسرائيل را به رسميت نمي شناسند.
اما اييال زيسر با احتياط مي گويد: "اين کشورها چندان قدرتمند نيستند و خود مشکلاتي دارند. تهديد ايران ممکن است آنها را به هم نزديک کند، اما هرگونه اتحاد حاصل از اين نزديکي فقط ماهيتي دفاعي داشته و چهره خاورميانه را تغيير نخواهد داد."
با اين حال جهان عرب از قدرت گيري ايران احساس خطر مي کند. دخيل، نويسنده سعودي مي گويد: "هم اکنون جنگ داخلي فرقه اي در عراق باعث پررنگ شدن خطوط فرقه اي در تمامي منطقه شده است. اين مهمترين و خطرناکترين پيامد جنگ آمريکا در عراق است."
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر