نزديکي به هاشمي، دوري از احمدي نژاد
موضع روحانيت شفاف مي شود - پنجشنبه 19 بهمن 1385
منبع: روزنامه اينترنتي روز
سينا حسيني
با وجود تحليل هاي بسياري که در پي رياست جمهوري محمود احمدي نژاد، در مورد تضعيف جايگاه روحانيت در مقابل نيروهاي منسوب به نهادهاي نظامي انتشار يافت است، هنوز هستند بسياري که طبقه روحاني را، نيرويي بالقوه توانا براي مقابله با انحصار قدرت توسط نومحافظه کاران مي دانند. اين ناظران، در توضيح اين تواناي بالقوه، به نتايج درگيري هاي ميان رييس جمهور و هوادارانش با هاشمي رفسنجاني (به عنوان نماينده "روحانيون باسابقه" حکومت ايران) استناد مي کنند.
مهم ترين بخش از اين درگيري، به انتخابات اخير مجلس خبرگان مربوط مي شود. انتخاباتي که هاشمي رفسنجاني، چند روز پيش و در آستانه سفر خود به قم براي مذاکره با علما، نتايج آن را به گونه اي معني دار مورد يادآوري قرار داد. او در جمع ائمه جماعات و جمعه گفت: "روحانيت در آخرين انتخابات خبرگان رهبري جايگاه مردمي خود را نشان داد و من مطمئنم با اين اعتماد بالاي مردم به روحانيت تيرهاي مسموم كساني كه روحانيت را خار در چشم خود مي‌دانند به سوي ما رها خواهد شد". (17 بهمن ) اشاره هاشمي به انتخابات اخير، وقتي معني دار مي شود که به خاطر آوريم پس از نخستين دوره انتخابات خبرگان در 27 سال پيش، انتخابات هاي بعدي اين مجلس، همواره صرفا محل رقابت "علماي باسابقه" با يکديگر بوده است: تنها در انتخابات اخير بوده که هواداران رييس جمهور، با هدايت سرسخت ترين حامي روحاني او، محمد تقي صباح يزدي، نمايندگان نسل جديدي از روحانيون تندرو را تحت عنوان "نخبگان حوزه و دانشگاه" وارد صحنه رقابت با تشکل هاي روحاني اصلي محافظه کار (جامعه مدرسين حوزه علميه قم و جامعه روحانيت مبارز) کردند.
در همين راستا بود که در آستانه انتخابات خبرگان، مسوول دفتر آيت‌الله مصباح يزدي(جلالي) در گفت‌وگو با خبرگزاري ايسنا اعلام كرد که ستادهاي "خودچوش" طرفدار نامبرده در انتخابات خبرگان از" فهرست منهاي هاشمي" حمايت مي‌كنند"، و يكي از نزديكان جنجالي مصباح يزدي (روانبخش) با اعلام اين که "ممكن است مردم دوست نداشته باشند كه تابع محض ليست‌ها باشند و كساني را انتخاب كنند كه داراي مساله هستند"، در مورد مشخصات فهرست انتخاباتي خالي از افراد "مساله دار" گفت: "در اين ليست قطعا آقايان هاشمي و حسن روحاني حضور نخواهند داشت." (6 آبان 85) در همان زمان، نشريه "پرتو سخن" به مسووليت مصباح يزدي، با اشاره غير مستقيم به هاشمي رفسنجاني و حسن روحاني، اولي را به خاطر آن که عملكردش "موجب شكاف بيشتر طبقاتي شده و در سايه مديريتش معدود افرادي از رانت هاي فاميلي بهره مند شده اند"، و دومي را به دليل اين که "با سياست هاي نادرست و منفعلانه خود موجب تعليق كليه مراحل فناوري هسته اي صلح آميز شده" فاقد صلاحيت براي حضور در مجلس خبرگان دانست.
اما نتيجه نهايي انتخابات، حکايت از آن داشت که نه تنها هاشمي رفسجاني (و نيز حسن روحاني) به مجلس خبرگان راه يافتند، که آراي هاشمي حدود 700 هزار راي بيشتر از مصباح يزدي بود، و به علاوه، تنها کانديداي اختصاصي ليست هواداران مصباح و احمدي نژاد که در هيچ ليس ديگري نبود (آيت الله خوشوقت) اساسا انتخاب نشد. اين در حالي بود که همزمان، در انتخابات شوراها هم، تنها سه نفر از کانديداهاي ليست هواداران رييس جمهور (رايحه خوش خدمت) توانستند در ميان 15 نفر منتخبين تهران جاي بگيرند که 2 نفر از آنها کانديداي اختصاصي ليست مزبور بودند؛ شکستي که در ساير حوزه هاي انتخاباتي نيز، به گونه اي مشابه براي نومحافظه کاران ايراني تکرار شد.
شکست سنگين هواداران رييس جمهور در در انتخابات خبرگان و شوراها، در شرايطي به وقوع پيوست که در آستانه انتخابات، هاشمي رفسنجاني با ادبياتي بي سابقه به موضع گيري در مقابل احمدي نژاد پرداخته بود تا براي ناظران، ترديدي در شدت گرفتن مواجهه اين دو در عرصه سياسي ايران باقي نماند. بارزترين موضع گيري رفسنجاني، زماني صورت گرفت که در پي چند هفته حملات پي در پي محمود احمدي نژاد و دولت او به "دانشگاه آزاد"، هاشمي رفسنجاني در مقام رييس هيات امناي دانشگاه، فشارهايي كه براي تسلط بر آن آغاز شده را "موذي گري" دانست و تاکيد کرد: "اگر قرار بود در مقابل اين موذي‌‌گري‌‌ها عقب بنشينيم، بايد به همان اتاق طلبگي برمي‌‌گشتيم و يا در روستا ها براي مردم مساله مي‌‌گفتيم." اين موضع در حالي بيان شد که هاشمي رفسنجاني روز قبل از آن نيز در بياني صريح گفته بود: "اميدواريم شرارت‌هايي كه مي‌شود تا دانشگاه آزاد را به عنوان واحد ملي و جهاني تضعيف كند، شرش از سر دانشگاه كوتاه شود". هاشمي رفسنجاني در اظهاراتي همزمان در جمع فعالان سياسي استان اصفهان، با اشاره جرياني که "براي کنارگذاشتن نيروهاي قديمي فعاليت مي‌کند و از آن بدتر به دنبال بدنام کردن اين افراد است" گفت: "با اين تهديدات که در خارج عليه کشورمان وجود دارد اگر نارضايتي‌هاي داخلي هم به آن اضافه شود، يا به بي‌تفاوتي تبديل مي‌شود و يا بدتر از آن چالش به وجود مي‌آورد که هر دو اينها چراغ سبز نشان دادن به دشمن است." (امروز – 12 آذر 85)
در پي اين اظهارات بود که اقدام نامعمول 221 نفر از نمايندگان مجلس ايران، حمايت آنها از موضع هاشمي را در دعوايي که بر سر دانشگاه آزاد به راه افتاده بود نشان داد: اين نمايندگان، با ارسال نامه اي سرگشاده به رهبر جمهوري اسلامي، از عملکرد جاسبي، رئيس دانشگاه آزاد اسلامي تقدير کردند. (ايسنا – 14 آذر 85)
تعداد 221 نفري امضا کنندگان نامه فوق، شباهت معني داري به تعداد امضا کنندگان نامه ديگري داشت که 4 ماه پيش از آن، توسط اکثريت بالايي از نمايندگان مجلس ايران انتشار يافته بود و از قضا محور آن هم، هاشمي رفسنجاني بود. آن نامه، در پي ايجاد اغتشاش توسط شاگردان مصباح يزدي در حين سخنراني هاشمي رفسنجاني در قم و توسط 210 نماينده مجلس امضا شده بود و در آن، ضمن محکوميت "تلاش سازمان يافته" براي برهم زدن سخنراني هاشمي رفسنجاني در شهر قم، اين حرکت ناپسند موجب "خشنودي دشمنان انقلاب و مغاير با حفظ وحدت ملي" دانسته شده بود (ايسنا – 28 مرداد 85) ...
در چنين فضايي است که هاشمي رفسنجاني، فردا بار ديگر عازم قم است تا با روحانيون عالي رتبه ديدار کند (آفتاب 19 بهمن). به هر ترتيب، گذشته از آن که نيروهاي منتسب به محور مصباح-احمدي نژاد، در جريان مسافرت جديد هاشمي به قم، مجددا به ابراز وجود بپردازند يا نه، نفس ملاقات ريس مجمع تشخيص مصلحت نظام به قم براي ديدار با علما و مراجع (همان مراجعي که از رييس جمهور گله مندند و از ملاقات با وزرايش ابا مي کنند) در شرايط فعلي، اتفاق مهمي است.
حداقل، اگر - چنانکه گروهي از تحليلگران معتقدند – نهاد روحانيت "هنوز" در ساختار حکومت ايران نقشي داشته باشد، اتفاقاتي از اين دست، قاعدتا مي تواند نشان از تاثيراتي محتمل در تغيير معادلات قدرت در ايران داشته باشند.
با وجود تحليل هاي بسياري که در پي رياست جمهوري محمود احمدي نژاد، در مورد تضعيف جايگاه روحانيت در مقابل نيروهاي منسوب به نهادهاي نظامي انتشار يافت است، هنوز هستند بسياري که طبقه روحاني را، نيرويي بالقوه توانا براي مقابله با انحصار قدرت توسط نومحافظه کاران مي دانند. اين ناظران، در توضيح اين تواناي بالقوه، به نتايج درگيري هاي ميان رييس جمهور و هوادارانش با هاشمي رفسنجاني (به عنوان نماينده "روحانيون باسابقه" حکومت ايران) استناد مي کنند.
مهم ترين بخش از اين درگيري، به انتخابات اخير مجلس خبرگان مربوط مي شود. انتخاباتي که هاشمي رفسنجاني، چند روز پيش و در آستانه سفر خود به قم براي مذاکره با علما، نتايج آن را به گونه اي معني دار مورد يادآوري قرار داد. او در جمع ائمه جماعات و جمعه گفت: "روحانيت در آخرين انتخابات خبرگان رهبري جايگاه مردمي خود را نشان داد و من مطمئنم با اين اعتماد بالاي مردم به روحانيت تيرهاي مسموم كساني كه روحانيت را خار در چشم خود مي‌دانند به سوي ما رها خواهد شد". (17 بهمن ) اشاره هاشمي به انتخابات اخير، وقتي معني دار مي شود که به خاطر آوريم پس از نخستين دوره انتخابات خبرگان در 27 سال پيش، انتخابات هاي بعدي اين مجلس، همواره صرفا محل رقابت "علماي باسابقه" با يکديگر بوده است: تنها در انتخابات اخير بوده که هواداران رييس جمهور، با هدايت سرسخت ترين حامي روحاني او، محمد تقي صباح يزدي، نمايندگان نسل جديدي از روحانيون تندرو را تحت عنوان "نخبگان حوزه و دانشگاه" وارد صحنه رقابت با تشکل هاي روحاني اصلي محافظه کار (جامعه مدرسين حوزه علميه قم و جامعه روحانيت مبارز) کردند.
در همين راستا بود که در آستانه انتخابات خبرگان، مسوول دفتر آيت‌الله مصباح يزدي(جلالي) در گفت‌وگو با خبرگزاري ايسنا اعلام كرد که ستادهاي "خودچوش" طرفدار نامبرده در انتخابات خبرگان از" فهرست منهاي هاشمي" حمايت مي‌كنند"، و يكي از نزديكان جنجالي مصباح يزدي (روانبخش) با اعلام اين که "ممكن است مردم دوست نداشته باشند كه تابع محض ليست‌ها باشند و كساني را انتخاب كنند كه داراي مساله هستند"، در مورد مشخصات فهرست انتخاباتي خالي از افراد "مساله دار" گفت: "در اين ليست قطعا آقايان هاشمي و حسن روحاني حضور نخواهند داشت." (6 آبان 85) در همان زمان، نشريه "پرتو سخن" به مسووليت مصباح يزدي، با اشاره غير مستقيم به هاشمي رفسنجاني و حسن روحاني، اولي را به خاطر آن که عملكردش "موجب شكاف بيشتر طبقاتي شده و در سايه مديريتش معدود افرادي از رانت هاي فاميلي بهره مند شده اند"، و دومي را به دليل اين که "با سياست هاي نادرست و منفعلانه خود موجب تعليق كليه مراحل فناوري هسته اي صلح آميز شده" فاقد صلاحيت براي حضور در مجلس خبرگان دانست.
اما نتيجه نهايي انتخابات، حکايت از آن داشت که نه تنها هاشمي رفسجاني (و نيز حسن روحاني) به مجلس خبرگان راه يافتند، که آراي هاشمي حدود 700 هزار راي بيشتر از مصباح يزدي بود، و به علاوه، تنها کانديداي اختصاصي ليست هواداران مصباح و احمدي نژاد که در هيچ ليس ديگري نبود (آيت الله خوشوقت) اساسا انتخاب نشد. اين در حالي بود که همزمان، در انتخابات شوراها هم، تنها سه نفر از کانديداهاي ليست هواداران رييس جمهور (رايحه خوش خدمت) توانستند در ميان 15 نفر منتخبين تهران جاي بگيرند که 2 نفر از آنها کانديداي اختصاصي ليست مزبور بودند؛ شکستي که در ساير حوزه هاي انتخاباتي نيز، به گونه اي مشابه براي نومحافظه کاران ايراني تکرار شد.
شکست سنگين هواداران رييس جمهور در در انتخابات خبرگان و شوراها، در شرايطي به وقوع پيوست که در آستانه انتخابات، هاشمي رفسنجاني با ادبياتي بي سابقه به موضع گيري در مقابل احمدي نژاد پرداخته بود تا براي ناظران، ترديدي در شدت گرفتن مواجهه اين دو در عرصه سياسي ايران باقي نماند. بارزترين موضع گيري رفسنجاني، زماني صورت گرفت که در پي چند هفته حملات پي در پي محمود احمدي نژاد و دولت او به "دانشگاه آزاد"، هاشمي رفسنجاني در مقام رييس هيات امناي دانشگاه، فشارهايي كه براي تسلط بر آن آغاز شده را "موذي گري" دانست و تاکيد کرد: "اگر قرار بود در مقابل اين موذي‌‌گري‌‌ها عقب بنشينيم، بايد به همان اتاق طلبگي برمي‌‌گشتيم و يا در روستا ها براي مردم مساله مي‌‌گفتيم." اين موضع در حالي بيان شد که هاشمي رفسنجاني روز قبل از آن نيز در بياني صريح گفته بود: "اميدواريم شرارت‌هايي كه مي‌شود تا دانشگاه آزاد را به عنوان واحد ملي و جهاني تضعيف كند، شرش از سر دانشگاه كوتاه شود". هاشمي رفسنجاني در اظهاراتي همزمان در جمع فعالان سياسي استان اصفهان، با اشاره جرياني که "براي کنارگذاشتن نيروهاي قديمي فعاليت مي‌کند و از آن بدتر به دنبال بدنام کردن اين افراد است" گفت: "با اين تهديدات که در خارج عليه کشورمان وجود دارد اگر نارضايتي‌هاي داخلي هم به آن اضافه شود، يا به بي‌تفاوتي تبديل مي‌شود و يا بدتر از آن چالش به وجود مي‌آورد که هر دو اينها چراغ سبز نشان دادن به دشمن است." (امروز – 12 آذر 85)
در پي اين اظهارات بود که اقدام نامعمول 221 نفر از نمايندگان مجلس ايران، حمايت آنها از موضع هاشمي را در دعوايي که بر سر دانشگاه آزاد به راه افتاده بود نشان داد: اين نمايندگان، با ارسال نامه اي سرگشاده به رهبر جمهوري اسلامي، از عملکرد جاسبي، رئيس دانشگاه آزاد اسلامي تقدير کردند. (ايسنا – 14 آذر 85)
تعداد 221 نفري امضا کنندگان نامه فوق، شباهت معني داري به تعداد امضا کنندگان نامه ديگري داشت که 4 ماه پيش از آن، توسط اکثريت بالايي از نمايندگان مجلس ايران انتشار يافته بود و از قضا محور آن هم، هاشمي رفسنجاني بود. آن نامه، در پي ايجاد اغتشاش توسط شاگردان مصباح يزدي در حين سخنراني هاشمي رفسنجاني در قم و توسط 210 نماينده مجلس امضا شده بود و در آن، ضمن محکوميت "تلاش سازمان يافته" براي برهم زدن سخنراني هاشمي رفسنجاني در شهر قم، اين حرکت ناپسند موجب "خشنودي دشمنان انقلاب و مغاير با حفظ وحدت ملي" دانسته شده بود (ايسنا – 28 مرداد 85) ...
در چنين فضايي است که هاشمي رفسنجاني، فردا بار ديگر عازم قم است تا با روحانيون عالي رتبه ديدار کند (آفتاب 19 بهمن). به هر ترتيب، گذشته از آن که نيروهاي منتسب به محور مصباح-احمدي نژاد، در جريان مسافرت جديد هاشمي به قم، مجددا به ابراز وجود بپردازند يا نه، نفس ملاقات ريس مجمع تشخيص مصلحت نظام به قم براي ديدار با علما و مراجع (همان مراجعي که از رييس جمهور گله مندند و از ملاقات با وزرايش ابا مي کنند) در شرايط فعلي، اتفاق مهمي است.
حداقل، اگر - چنانکه گروهي از تحليلگران معتقدند – نهاد روحانيت "هنوز" در ساختار حکومت ايران نقشي داشته باشد، اتفاقاتي از اين دست، قاعدتا مي تواند نشان از تاثيراتي محتمل در تغيير معادلات قدرت در ايران داشته باشند.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر